ปราชญ์สัมมาชีพ (ผักหวานป่า)

ข้อมูลปราชญ์สัมมาชีพชุมชน

นายบุญยืน วงศ์กระโซ่ เริ่มสนใจและปลูกผักหวานป่า ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 โดยได้ไปศึกษาดูงานเรื่องผักหวานป่า ที่อำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี และได้ซื้อเมล็ดพันธุ์มาปลูกและขยายพันธ์จนปัจจุบันมีต้นผักหวานป่ารวมแล้วกว่า 4,000 ต้น ในพื้นที่ 11 ไร่

          ผลงานและเกียรติประวัติ : ได้รับรางวัลเกษตรกรดีเด่นระดับภาค อันดับ 2

ขั้นตอนการเพาะเมล็ดผักหวานป่า

          ขั้นตอนการเตรียมเมล็ด

1. เมล็ดผักหวานป่าสามารถเก็บไว้ได้ 7-10วัน

2 ผลสุกของผักหวานป่าจะเริ่มสุกปลายเดือนเมษายนไปจนถึงปลายเดือนมิถุนายน

3. ถุงหรือภาชนะสำหรับเก็บผลสุกของผักหวานป่าหลังจากที่เก็บลงจากต้นต้องเป็นถุงตาข่าย,เข่งหรือตะกร้า ที่อากาศสามารถถ่ายเทได้สะดวก

4. นำเมล็ดผักหวานป่าแช่ไว้ในน้ำ และต้องเปลี่ยนน้ำบ่อยๆ ทำการล้างนำลงเพาะ-ปลูกในดินภายใน 3 วัน ไม่เช่นนั้นเมล็ดผักหวานป่าจะอมน้ำและเน่าทำให้เพาะไม่งอก

          ขั้นตอน-วิธีการล้างผลสุกของผักหวานป่า

1. ก่อนที่จะทำการเพาะเมล็ดผักหวานป่า(ก่อนนำผลสุกมาจากต้น)สิ่งที่ผู้เพาะต้องเตรียมไ้ว้ก่อนล่วงหน้าคือการกรอกดินใส่ถุงสำหรับเพาะต้นกล้าผักหวานป่า. ถุงสำหรับเพาะต้นกล้าผักหวานป่าควรใช้ขนาด3.5x8นิ้ว ส่วนดินที่ใช้สำหรับเพาะเป็นดินที่อยู่ภายใต้ร่มไม้หรือดินร่วนปนทรายที่ระบายน้ำได้ดี ถุงเพาะชำที่กรอกดินให้นำไปวางไว้ใต้ร่มไม้หรือภายใต้ร่มชายคาที่ไม่ถูกฝนโดยตรง(จะทำให้เมล็ดผักหวานป่าที่เพาะงอกเร็วขึ้น).

2 ทำการคัดแยกเมล็ดสุกของผักหวานป่าออกจากก้านขั้วผลและเมล็ดอ่อน

3. แช่ผลสุกของผักหวานป่าไว้ในน้ำและทำการล้างเอาเปลือกนอกที่หุ้มเมล็ดออก ในขณะล้างควรสวมถุงมือเพื่อไม่ให้ยาง-เนื้อของเมล็ดผักหวานป่ากัดมือ (นำจุลินทรีย์EMใส่ในน้ำแช่เมล็ดผักหวานป่าจะช่วยให้เปลือกนิและทำให้ส่วนที่เป็นยาง เกาะกันช่วยให้ล้างง่ายขึ้น)

4. นำเมล็ดผักหวานป่าที่ผ่านการล้างเอาเปลือกนอกออกแล้วแช่ในน้ำอีกรอบ และทำการคัดแยกเอาเมล็ดที่ลอยน้ำออกทิ้ง

5. นำเมล็ดผักหวานป่าที่ล้างเปลือกนอกออกและผ่านการคัดเอาเมล็ดที่ลอยน้ำออกแล้วมาทำการล้างเอาเนื้อที่หุ้มเมล็ดออกอีกครั้ง ล้างเอาเนื้อหุ้มเมล็ดออกโดยการขัดถูเมล็ดผักหวานป่ากับตะกร้าพลาสติก

          ขั้นตอนการเพาะต้นกล้าผักหวานป่า

1 ก่อนนำเมล็ดผักหวานป่ามาเพาะในถุงเพาะชำควรทำการรดน้ำให้ดินในถุงเพาะชำนิ่มเมื่อหยอดเมล็ดผักหวานป่าลงไปดินโคลนจะช่วยล็อคเมล็ดผักหวานป่าไว้ไม่ให้พลิก

2 ในการเพาะให้นำเมล็ดผักหวานป่ามาทำการหยอดลงในถุงเพาะเลยโดยการหยอด 2-3 เมล็ดในหนึ่งถุงเพาะ วางเมล็ดในแนวนอน หันทางด้านขั้วผลเข้าหากันกดเมล็ดผักหวานป่าให้จมลงดินในถุงเพาะความลึกประมาณ1 - 1.5 เซนติเมตร

3 ในการรดน้ำให้กับเมล็ดผักหวานป่าที่เพาะประมาณ 7-10 วันต่อครั้ง เมล็ดผักหวานป่าที่เพาะจะเริ่มแทงรากงอกลงดินภายใน15-30วัน ต้นกล้าเมล็ดผักหวานป่าสามารถนำไปปลูกได้นับจากงอกแทงรากลงดินในถุงในระยะถั่วงอกโดยที่ไม่ต้องรอให้แตกยอดไปจนถึงอายุต้นกล้าไม่เกิน 10 เดือน

วิธีการขยายพันธุ์ผักหวานป่าโดยใช้บันไดไม้ไผ่

          ใช้หลักการเดียวกับการขยายพันธ์โดยการขุดหลุมตัดราก ซึ่งเหมาะสำหรับต้นผักหวานป่าที่มีอายุหลายปีแล้ว

ขั้นตอนและวิธีการ

1. ทำบันไดสำหรับเก็บยอดผักหวานป่าจากไม้ไผ่

2. ขุดหลุมบริเวณโคต้นผักหวานป่าในรัศมีทรงพุ่ม ห่างจากต้นประมาณ 50 -100 ซม.ขนาดความกว้างของหลุมเท่ากับเส้นผ่านศูนย์กลางของบันได ลุกประมาณ 1ฟุต

3. เมื่อต้องการเก็บยอดผักหวานป่าให้นำบันไดตั้งในหลุมและปล่อยหลุมไว้โดยไม่ต้องกลบ

4. เมื่อปล่อยหลุมทิ้งไว้ ผักหวานป่าจะแทงยอดอ่อนขึ้นภายในหลุมและจะเป็นต้นผักหวานอีกต้น